Schrijver Tomer Pawlicki over de voorstelling Hassan & Moos
Hoe is het idee van Hassan & Moos ontstaan?
Het idee van Hassan en Moos is zo’n tien jaar geleden ontstaan. In 2014 voelde ik me voor het eerst heel onveilig in Amsterdam door de situatie in het Midden-Oosten. Social media speelden daar toen een grote rol in en je voelde dat het ineens bij iedereen speelde. De spanning in de stad was voelbaar. Mensen voelden zich onveiliger, stonden ineens met de rug naar elkaar. De Gemeente Amsterdam startte om deze reden een dialooggroep om moslims en Joden met elkaar in contact te brengen. Het doel was om te voorkomen dat het conflict naar Nederland werd geïmporteerd, elkaar te leren kennen en elkaar in moeilijke tijden juist op te zoeken in plaats van je te isoleren in je eigen bubbel. Het initiatief heette Mo & Moos en hier ben ik maandenlang heel actief in geweest.
Hoe ging dat gesprek?
Het waren mooie en ook confronterende gesprekken, want je loopt voortdurend tegen je eigen vooroordelen aan. Maar voorop stond dat we vanuit hier in Nederland de situatie daar niet gaan oplossen door hier met elkaar te vechten of elkaar uit te sluiten. Het doel was om elkaar eerst te leren kennen, te leren over elkaars achtergrond. Hoe blijven we in onze wijk, ons werk of onze eigen straathoek met elkaar in gesprek? Hoe blijven we begrip opbrengen voor elkaars standpunt? En hoe blijven we elkaar zien als mensen die onderaan de streep gewoon hun leven willen leiden? Er werd ons beloofd dat er genoeg tijd zou zijn om over Israël/Palestina te praten. Maar gek genoeg, na alle gesprekken waarin we elkaar beter hadden leren kennen was de behoefte bijna verdwenen. We waren nieuwsgieriger naar elkaar geworden dan naar hoe we over Israël en Palestina dachten. Door deze gesprekken ontstond bij mij het idee voor een jongerenvoorstelling bij de Toneelmakerij.
Kinderen verdienen het om te mogen praten over wereldzaken die invloed hebben op hun gevoelswereld. Problemen van de hele wereld komen hierheen. Kinderen in Nederland nemen vervolgens ideeën en vooroordelen over en nemen stelling. Zonder eigenlijk te weten waarom ze die ideeën overnemen. Ze erven het van een oudere generatie en gaan, afhankelijk van hun achtergrond en positie in de Nederlandse samenleving, zich ermee identificeren. Als je elkaar vervolgens niet ontmoet of met elkaar in gesprek gaat, is dat op den duur ondermijnend voor een samenleving.
Als je elkaar niet ontmoet of met elkaar in gesprek gaat, is dat op den duur ondermijnend voor een samenleving.
Wat kan theater betekenen?
Theater is bij uitstek geschikt om jongeren met zulke onderwerpen in aanraking te brengen. Theater kan schuren en heftige thema’s omvatten maar is alsnog zoveel minder heftig dan wat je zoal ziet op sociale media. De meerwaarde van theater is dat je concrete situaties kan schetsen waar je naar kan refereren, waar kinderen zich in kunnen herkennen. Het is eigenlijk een hele beleefde en beschaafde manier om heftige onderwerpen aan te snijden.
Moos heeft een intergenerationeel trauma, heeft een onveilig gevoel door antisemitisme. Hassan voelt zich een tweederangsburger, voelt zich gediscrimineerd door moslimhaat in Nederland. Beide projecteren hoe ze zich voelen in de Nederlandse samenleving naar aanleiding van de situatie in het Midden-Oosten. En hoe de wereld reageert, bevestigt in hun ogen precies waar ze zich in de Nederlandse samenleving gediscrimineerd en onveilig over voelen. Ondanks dat ze vrienden zijn, staan ze qua gevoel ineens lijnrecht tegenover elkaar en komt hun vriendschap onder druk te staan. Ik hoop dat de voorstelling inclusief na-programma met o.a. Deel de Duif leidt tot dialoog tussen jongeren in plaats van polarisatie.